စစ္တပ္ ဘာေၾကာင့္ သမၼတအေပၚ ေရာက္ေနလဲ

စစ္တပ္ ဘာေၾကာင့္ သမၼတအေပၚ ေရာက္ေနလဲ
ဒိန္ဖန္ခူး

အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီ (ကာလုံ) အဖြဲ႔ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တျခားလုံျခံဳေရးရာကိစၥေတြကုိ ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မယ္ မသိရေသးေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥမွာ ေတာ္ေတာ္ အေရးပါလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

သာမန္အားျဖင့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတဲ့ကိစၥ (power to grant amnesty) မွာသာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ကာလုံအဖြဲ႔ရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔အညီ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄ (ခ) မွာ ဆုိထားတဲ့အတြက္ ကာလုံရဲ႕အခန္းက႑ဟာ ပုဒ္မ ၂၀၄ (ခ) နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ နားလည္ထားၾကပါတယ္။

ပုဒ္မ ၂၀၄ (က) ကေတာ့ သမၼတဟာ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္လုိကိစၥမွာ ကာလုံေထာက္ခံခ်က္မလုိဘဲ သမၼတက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ကာလုံက သမၼတအထက္ ေရာက္ေန

လက္ေတြ႔မွာ ၂၀၁၂ ခု ဇန္န၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ေခါင္းစဥ္သာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အမည္တပ္ထားေပမယ့္ ျပစ္ဒဏ္သက္သာေအာင္ ေလွ်ာ့ေပါ့တာေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ပုဒ္မ ၂၀၄ (က) နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ ေရွ႕ေနအေတာ္မ်ားမ်ားက မွတ္ယူၾကပါတယ္။

သတင္းစာမွာ အမိန္႔အျပည့္အစုံ ထြက္လာေတာ့မွ ေခါင္းစဥ္က ပုဒ္မ ၂၀၄ (ခ) ျဖစ္ေနၿပီး အမိန္႔စာသားက ပုဒ္မ ၂၀၄ (က) ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄ (က) (ခ) ၂ မ်ိဳးလုံးကုိ စြက္ဖက္က်င့္သုံးေနတဲ့အတြက္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ထက္ ပုိၿပီး လက္ေစာင္းထက္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။

တည့္တည့္ေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ သမၼတဦးသိန္းစိန္အထက္မွာ ရွိေနတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္ဗိုလ္က ၆ ဦး ပါေနတာမုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အထက္မွာ အျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။

ကာလုံမွာ စစ္တပ္က ဘာေၾကာင့္ ၆ မဲ အသာရေနလဲ

အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ဘယ္ႏွစ္ဦးပါသလဲ ျပန္ၾကည့္ရင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္၊ ဒု-ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစုိး၀င္း ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္း၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကုိကုိနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီး ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌး တုိ႔ ၅ ဦးဟာ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္အရာရွိေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒု-သမၼတ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးကလည္း ၾကံ႕ဖြံ႔အမတ္ေတြက တင္ေျမႇာက္တဲ့ ဒု-သမၼတမဟုတ္ဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၂၅ ရာႏႈန္း စစ္ဗုိလ္အုပ္စုက တင္ေျမႇာက္တဲ့ ဒု-သမၼတမုိ႔ အဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ၆ မဲ အသာစီး ရထားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ တြက္ၾကည့္ရင္ ကာလုုံရဲ႕ ၅၅ % က စစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ေတြသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။

လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ သာ ဆက္ၿပီး အတည္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေနာင္လာမယ့္ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္၊ တတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္ ... စတဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း အသီးသီးမွာလည္း အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က အျမဲတမ္း ၆ မဲ အသာစီးရေနဦးမယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္အဖြဲ႔၀င္ ၅ ဦးမွာ ဒု-သမၼတ စုိင္းေမာက္ခမ္းကလြဲရင္ က်န္ေလးဦးက အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ဒီ ၅ ဦးစလုံးကုိ အရပ္သားလုိ႔ ထားတြက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကာလုံအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦး

တနည္းေျပာရရင္ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ သမၼတက ဥကၠဌလုိ႔ ဆုိေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ စစ္တပ္က ၆ မဲ အသာစီး ရထားတဲ့အတြက္ တကယ့္ဆုံးျဖတ္ခြင့္အာဏာက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္မွာမရွိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ လက္ထဲမွာသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းတခ်ဳိ႕က ယူဆတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ႕သေဘာထား ဘာလဲ၊ သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းရွိသလား၊ ေနာက္ကြယ္မွာ ဦးသန္းေရႊရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ရွိႏုိင္သလားဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြလည္း စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းဖုိ႔ လုိသလား

အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္နဲ႔ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ အေရးပါမႈဟာ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာတဲ့အပုိင္းမွာ ပုိၿပီး ေပၚလြင္လာပါတယ္။

အေရးေပၚ အေျခအေနေတာင္မွ ၂ မ်ဳိး ရွိပါတယ္။

ျပည္သူေတြရဲ႕ အသက္အုိးအိမ္စည္းစိမ္ ထိပါးေစမယ့္ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ိဳးဆုိရင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးလုံးနဲ႔ ညိႇေနစရာမလုိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္၊ ဒု-ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစိုး၀င္း၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကုိကုိ ၄ ဦးနဲ႔ ညိႇၿပီး အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။

တနည္းေျပာရရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကုိကုိ တုိ႔ ၂ ဦးဟာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာႏုိင္တဲ့ ၀န္ႀကီးေတြမုိ႔ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔မွာေတာင္ တျခား၀န္ႀကီးေတြထက္ အာဏာပုိႀကီးမားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ အေရးေပၚအေျခအေနကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲမယ့္ အႏၱရာယ္၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးမႈ ၿပိဳကြဲမယ့္ အႏၱရာယ္နဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ လက္လႊတ္ရမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးေရာက္ေအာင္ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈေတြ ျဖစ္ၿပီဆုိရင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က အခ်ိန္ ၁ ႏွစ္ၾကာမယ့္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာၿပီး ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ကုိ အာဏာႀကီး ၃ ရပ္ လႊဲအပ္ေပးရမယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ (အမ်ားထင္သလုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းစရာမလုိဘဲ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတက လႊဲေျပာင္းအပ္ႏွင္းေပးမယ့္ အာဏာႀကီး ၃ ရပ္ကုိ လက္ခံယူဖုိ႔ ထုိင္ေန႐ုံသာ လုိပါတယ္)။ တႏွစ္ျပည့္ၿပီးလုိ႔ ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္တုိးေပးဖုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္က ေတာင္းခံလာရင္ ၆ လ သက္တမ္း ၂ ႀကိမ္ထိ သမၼတဦးသိန္းစိန္က တုိးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

သေဘာကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ၂ ႏွစ္ထိ အေျခခံဥပေဒအရ တရား၀င္ အာဏာသိမ္းထားခြင့္ရွိေအာင္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ က်ားကန္ေပးထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီတဖြဲ႔လုံးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ျပင္ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ တရား၀င္ ၂ ႏွစ္ အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိတဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ အေနနဲ႔ ဦးသန္းေရႊရဲ႕ ၾသဇာက လြတ္ေအာင္ ဦးေန၀င္းအေပၚ ဦးသန္းေရႊ လုပ္ခဲ့သလုိ ဦးသန္းေရႊနဲ႔ မိသားစုကုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်တဲ့ထိ အာဏာစက္ျပဖုိ႔ ႀကိဳးစားမလား ဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတနဲ႔ ကာလုံ

ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ သမၼတရဲ႕ လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတယ္လုိ႔ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ Transnational Institute (TNI) က ယူဆပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေရးပါတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ေတာ့မယ္ဆုိရင္ သမၼတဟာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ တုိင္ပင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ (တုိင္းျပည္ရဲ႕ သတ္မွတ္ေနရာေတြမွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း) ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာ ေပးထားမယ့္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာမယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိးဆုိရင္လည္း သမၼတကသာ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။

ခုလို အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတဲ့အတြက္ သမၼတနဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ၂ ဦးအနက္ တဦးဦးက အာဏာကုိ အလြန္အကၽြံ သုံးတာမ်ိဳးမျဖစ္ဖုိ႔အျပင္ ေနာက္ထပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊလုိ အာဏာရွင္မ်ိဳး မေပၚေအာင္ တားျမစ္ထားတဲ့သေဘာလုိ႔ TNI က ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊအေနနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကင္းၿပီး စိတ္ခ်လက္ခ် တပ္က အနားယူႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ပါ TNI က ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သမၼထက္ပုိၿပီး အာဏာႀကီးေနတာကုိ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလႊတ္ေရးကိစၥမွာ အထင္အရွား ျမင္ရပါတယ္။

စစ္အစိုးရ အေျခခံဥပေဒကုိ ၾကည့္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကုိ သမၼတ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာကုိေတာ့ ေရြးေကာက္ခံအမတ္ေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။

ဒိန္ဖန္ခူး
(ခင္ရတနာ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွ ...)

Posted in: ေဆာင္းပါး